Margrethe Caroline Noll
22.05.1874 – 30.12. 1962 - la patrino de la dana Esperanta movado.
Esperantistoj fieras pri la
historio de la Esperanto-movado. Kiam mi estis nova esperantisto mi legis nur pri
Ludoviko Zamenhof kaj aliaj gravaj pioniroj ĉie en la mondo. Pri la danaj
pioniroj mi nenion sciis. Tamen post kvarmonata lernado de la lingvo io okazis,
kiu fajerigis mian intereson.
Iun tagon mi renkontiĝis kun ne-esperantista
amikaro, al kiuj mi rakontis pri mia esperantistiĝo. Preskaŭ ĉiuj opiniis, ke
la elekto estis ridinda; kia blago - Esperanto estas kompreneble tiel formortinta
kiel la dido, ktp. Tamen unu el ili subite ekmemoris, ke li iam vidis
malkutiman tombon en Garnisons Tombejo. Laŭ li, la tombo estas rimarkinda pro
la fremdlingva epitafo, kiu estas skribita sur la tomboŝtono kaj pro la apuda
stelforma arbeto. Tial, ni samopiniis, ke evidente estas esperantista tombo.
 |
| La sekvontan tagon mi vizitis la tombejon por trovi la tombon. |
Kiu estis Margrethe Noll, kaj kial
oni nomas ŝin la patrino de la dana movado? Nia patrino devus esti memorenda,
tamen pri ŝi mi sciis nenion.
Margrethe Noll naskiĝis en
Kopenhago la 22-an de majo 1874. Laŭ la skribaĵo de Paul Neergaard:’ ŝi naskiĝis
en la kastelo de la reĝo....kaj dum siaj infajaroj renkontiĝis en la reĝa korto kun la infanoj de la reĝo, la postaj
reĝoj de la dana kaj novega popoloj’.
Laŭ profesio, ŝi unue estis
instruistino, do poste ŝi laboris kiel sekretario kaj librotenisto. Ŝi ŝajne
tre interesis pri lingvoj, ŝi apenaŭ regis la anglan, la francan kaj la
germanan.
Lundon la 2-an de septembro 1907 ŝi
estis unu el la kvarcento de personoj kiuj aligis la trimonatan kurson, aranĝita de la gazeto
‘Politiken’. La kursgvidanto estis S-ro Skeel-Giøring, kiu verkis la unuan danan
–Esperanton vortaron (1904) kaj lerno- libron (1906). Post la kurso Margrethe
Noll estis unu el la unuaj membroj de la Konversacia Esperantista klubo, kiuj
jaŭde kunvenis en Kongens Nytorv 8. Kiel kunverkisto de ‘Konversacia
Esperantista Kluba 1908-58’ ŝi skribis: ‘la severa regado de la klubo kaŭzis,
ke oni vere povis paroli Esperanton post la unua vintra sezono.’
Ŝi verŝajne estis jam tre agema
virino, ĉar la venontan jaron (1909) ŝi fondis la Esperanton klubon en Aarhus. Dum
la Ido polemiko, kiu en Danio estis instigita de la mondfama lingvisto
Profesoro Otto Jespersen, ŝi estis la plej aktiva kontraŭulanto de tiu ĉi
skismo en Danio. Post la Universala Kongreso en Dresdeno en 1908 Ludoviko
Zamenhof gastis la post-kongreson en Kopenhago. Tie Margrethe Noll konatiĝis
kun li, poste ili certe interkorespondis, ĉar dum la unua monda milito ŝi estis
peranto inter la maestro kaj sia plej aĝa filino Sofia. Margrethe Noll persone
kumunikis la informon pri lia morto en 1917 al Sofia Zamenhof.[1].
Dum la tuta vivo ŝi estis treege
agema esperantistino. Kiel instruistino ŝi gvidis multajn kursojn kaj por
plenkreskuloj kaj por infanoj. Ĝis 1955 ŝi estis sekretarino de la
Esperanta-Ekzamena komitato. Plue ŝi estis komitatano de la internaciaj
Esperantistaj Feriaj Kursoj en Elsinoro kaj Vejle. Margrethe Noll estis tre
verkema esperantisto, kiu verkis du librojn[2]
kaj multaj da gazetaj artikoloj. Ŝi estis kaj aktiva kongresano, kiu entute partoprenis
19 Universalajn Kongresojn. Ekde 1922 ĝis 1929 ŝi estis prezidanto de la
Societo de Danaj Esperantistoj.
Krom Esperanto ŝi kredis je teozofio,
reenkarniĝo kaj pacifismo. Plue ŝi estis kontraŭstarantino de karno, alkolholo,
kafo, teo kaj tabako. Teda? Tute ne! Ĉiuj,
kiuj memoras Margrethe Noll rakontas pri bonkora, arda, tolerema virino kiu
havis mildan senson da humoro. Hejme ŝi instruis la junularon, kaj unu el ili
Paul Thorsen diris al ŝi, okaze de ŝia 80-jara naskiĝtago ke: Belaj kunvenoj
sub via prizorgo spirita kaj ankaŭ materia, helpita de proksima bakisto’.
La patrino de la dana Esperanto
movado mortis la 30-an de decembro 1962. Ek de tiam la Margrethe Noll Fonduso
jam prizorgis la tombon. Plue oni uzas la monon por subteni kaj la Esperantan
aferon en Danio kaj por subteni la edukadon de esperantistoj pere de kursoj en
Danio kaj eksterlande.
No comments:
Post a Comment